نرگس حسینی، مسئول خواهران دفتر تحکیم وحدت: مطالبه تشکل‌های دانشجویی از دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی
عالی‌ترین نهاد تصمیم‌گیر در حوزه فرهنگ کشور، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است که در سه حوزه سیاستگذاری، تدوین ضوابط و نظارت فعالیت می‌کند. این شورا در ماه‌های اخیر و پس از تغییر دبیر آن، به‌واسطه حواشی گوناگون و گسترده‌اش تبدیل به یکی از سوژه‌های اصلی رسانه‌ها شده است. دبیری این شورا دی سال گذشته پس از حضور ۱۳ساله محمدرضا مخبردزفولی در جلسه‌ای که آن‌هم کم حاشیه نداشت به سعیدرضا عاملی واگذار شد. سال‌های پایانی مسئولیت مخبردزفولی و البته چندماه گذشته، انتقادات مختلفی به عملکرد این شورا از سوی نخبگان فرهنگی کشور مطرح شده است. فعالان دانشجویی هم از این قاعده مستثنی نبودند و مطالبه‌گری خود را از این نهاد فرهنگی به شیوه‌های مختلف دنبال کردند. در دیدار اخیر دانشجویان با رهبر معظم انقلاب اسلامی، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از آن دسته مجموعه‌هایی بود که آماج انتقادات دانشجویان سخنران قرار گرفت. علیرضا شریفی، نماینده بسیج دانشجویی در این دیدار به لزوم تفکیک ریاست دو شورای‌عالی فضای مجازی و انقلاب فرهنگی از ریاست‌جمهوری اشاره کرد و گفت: «در عرصه مقابله با جنگ نرم دشمن و تهاجم فرهنگی غرب به نظر می‌رسد بخشی از ناکارآمدی‌ها و عقب‌ماندگی‌های موجود، ناشی از ضعف ساختار اداره دو شورای‌عالی فضای مجازی و انقلاب فرهنگی است.»
نرگس حسینی، نماینده دفتر تحکیم وحدت در این دیدار به اشکالات سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش که توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده، اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «۲۰۳۰ به لحاظ مبانی اندیشه در زباله‌دان است، اما در شاکله یک سند استاندارد کم‌نظیر است. آقایان بروند سندنویسی را از ۲۰۳۰ یاد بگیرند!» اما نقدهای فرهنگی دانشجویان محدود به امسال نبوده و در سال‌های گذشته پای ثابت دیدارهای مهم دانشجویی بوده است. شاهد مثال آن صدور فرمان آتش‌به‌اختیار رهبری بود که به‌نوعی در پاسخ به انتقادات تند و تیز دانشجویان نسبت به عملکرد دستگاه‌ها و مجموعه‌های حاکمیتی حوزه فرهنگ مطرح شد.
مژگان صلایی، دبیر فرهنگی دفتر تحکیم وحدت
شفافیت در دستور کار شورا قرار گیرد
معضلات فرهنگی کشور با توجه به جنگ نرمی که دشمن برایمان تدارک دیده، شاید در نگاه اول اندکی طبیعی به نظر برسد، اما آنچه غیرطبیعی جلوه می‌کند، نحوه مدیریت آن است. این مساله ذهن دانشجویان در دفتر تحکیم وحدت را به خود مشغول ساخت که قرارگاه فرهنگی کشور دقیقا کجای حل این معضلات ایستاده و چرا کارآمدی لازم را ندارد؟ به همین جهت در دو سال گذشته شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را کارویژه خود در نظرگرفته و این شورا را با توجه به ماموریت‌های تعریف‌شده‌اش مورد مداقه قرار داده است. بررسی عملکرد شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، وجود برخی مشکلات اساسی و ساختاری را که باعث عدم‌کارآمدی آن شده، برایمان نمایان ساخت.
شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان یک نهاد انقلابی، وظیفه تولی‌گری انقلاب فرهنگی را دارد که متاسفانه به جای «انقلاب فرهنگی» به «مدیریت فرهنگ» روی آورده است و نقش خود را عمدتا به تصویب برخی متون و نهایتا کمی پیگیری اداری مختصر کرده است. تحلیل شرایط، طراحی راهبردها و راه‌حل‌ها و درنهایت پایش راه‌حل‌ها نیازمند مطالعه، بررسی کارشناسی و پیگیری اجرایی است و طبعا باید در دبیرخانه شورا به‌عنوان بدنه کارشناسی شورا پیگیری شود، اما متاسفانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه از این مسئولیت خطیر و طی کردن این مراحل تا الان سر باز زده و فقط خود را درقبال تصویب مصوبات مسئول می‌داند؛ حتی اگر این مصوبات هیچ‌گاه عایدی‌ای برای فرهنگ این مرزوبوم نداشته باشد.
اوضاع ناخوش کمیسیون دانشجویی شورا در سال‌های اخیر
شورای‌عالی نقش مجلس قانونگذاری حوزه علم، فناوری و فرهنگ را برعهده گرفته، درحالی که وظیفه شوراست که تمامی امکانات ممکن ازجمله نهادهای قانونگذاری، رسانه، تشکل‌های دانشجویی و… را برای پیگیری حل معضلات فرهنگی کشور به عرصه بیاورد و حتی به شبکه‌سازی بپردازد، اما نه شاهد ارتباط تعریف‌شده‌ای با تشکل‌های دانشجویی بوده‌ایم و نه ارتباطی با عموم جامعه دانشجویی. یکی از راه‌های ارتباطی کمیسیون دانشجویی شوراست که در سال‌های اخیر تقریبا نیمه‌تعطیل بوده است. ارتباطی که می‌توانست گره‌گشا و کمک‌کننده باشد و شورایی را که فعال و پرتحرک و پیشرو نیست به راهکارش که جوانگرایی است، نزدیک کند.
تبدیل شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به نهاد سیاستگذار نیز به تحقق انقلاب فرهنگی کمکی نخواهد کرد. براین اساس حرکت در جهت ادغام نهاد متولی «انقلاب» در ساختار اجرایی کشور تغییر تدریجی ماموریت آن از «انقلاب» به «مدیریت و سیاستگذاری» را در پی خواهد داشت. حرکت چندساله شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به سوی ادغام در نظام مرسوم اداری کشور نیز در عمل به معنای تبدیل ماموریت این شورای‌عالی از «انقلاب فرهنگی» به «مدیریت فرهنگی» یا حداکثر «سیاستگذاری فرهنگی» بوده است.
شفافیت در شورا حلال بسیاری از مشکلات خواهد بود
بررسی عملکرد شورا اهمیت این نکته را دوچندان می‌کند که عدم‌شفافیت در عملکردها و فرآیندها مانند مصوبات، صورتجلسات، حضور و غیاب اعضای حقیقی و حقوقی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و… نیز شورا را از مسیر اصلی خود که تولی‌گری انقلاب فرهنگی است، دور می‌سازد. اگر شورا و دبیرخانه شفاف شود، بسیاری از مشکلات آن حل خواهد شد. به‌طور مثال با توجه به اینکه در دفتر تحکیم وحدت گروهی از دانشجویان به‌طور ویژه سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها را مورد بررسی قرار داده و جلساتی را با مسئولان اسلامی شدن دانشگاه و مراکز آموزشی داشتند، از دبیرخانه خواستیم که پایش اجرای سند را به ما ارائه دهند، متاسفانه این اسناد به دلیل محرمانه بودن ارائه نشد، اگر این اقدام اتفاق می‌افتاد با توجه به ظرفیت بالایی که در دفتر تحکیم وحدت وجود داشت، می‌شد به بهترین شکل ممکن از دانشگاه‌های مختلف اجرایی شدن سند را مطالبه کرد.
از دیگر اشکالات حائز اهمیت، عدم‌هماهنگی کمیسیون‌ها و شوراهای اقماری است. در مجموعه اسناد بالادستی شورا که بعضا توسط کمیسیون‌ها و شوراهای اقماری تدوین می‌شود، در موارد متعدد نشانه روشنی از عدم‌وجود مرز مشخص در حیطه پرداخت به موضوعات فرهنگی بین کمیسیون‌ها و شوراهای اقماری دیده می‌شود که این عدم‌شفافیت در تقسیم‌بندی موضوعات منجر به آن شده که مسئولان کمیسیون‌ها و شوراها مسئول مستقیم و کامل پیگیری هیچ‌یک از موضوعات فرهنگی کشور نباشند و همکاری تعریف‌شده‌ای نیز نداشته باشند. توجه به این نکات کارآمدی شورا را میسر خواهدکرد.
