گزارش اولین جلسه از همایش حکمرانی ایران ۱۴۰۸ با موضوع نظام سلامت

اولین جلسه از سلسله جلسات همایش حکمرانی ایران ۱۴۰۸ با جلسه پیرامون حکمرانی نظام سلامت با حضور دکتر چیوایی دکتر شمالی و حسین بانکی متخصصین و فعالین حوزه سیاست‌گذاری سلامت برگزار شد

در ابتدای جلسه دکتر چیوایی مسئله نظام پرداخت و بیمه را تشریح کردند. در نظام سلامت ، بازار سلامت انگیزه رفتار افراد را تعیین می‌کند برخلاف بازار آزاد طرح ارائه دهنده خدمت سطح متفاوتی از اطلاعات نسبت به خریدار را دارد و با بازار آزاد متفاوت است.

نظام پرداخت از جهت کیفیت ارائه خدمت و مدیریت هزینه اهمیت دارد بیمار به عنوان خریدار با چند لایه ابهام در مقابل فروشنده که نظام سلامت است. با چندین لایه اختیار و خدمات بدون هیچ تضمینی برای کار انجام شده قرار دارد مارکرسلامت در همه جای دنیا این گونه است و فقط صرف ایران نیست.

نظام پرداخت گونه و رفتاری است برای ارائه خدمت در ایران از دهه ۷۰ نظام خدمت به این صورت است که به ازای هر یک سرویس یک سهم پول پرداخت می شود. سیستم باعث ایجاد سرویس های بیشتر می‌شود به علت اختیاری که خدمات دهنده دارد. هزینه را باید مردم یا حاکمیت پرداخت کنند وجه سومی در بازار هست که از طرف بیمار وکیل است که صحت خدمات را تایید کند و حتی روی قیمت هم مداخله داشته باشد که معروفترین آن بیمه ها هستند با این کار ما با رشد هزینه‌ها مواجه شدیم که در سبد مردم و بیمه آمد و عمده هزینه مردم در بخش درمان است. بعد از واگذاری سیستم به نظام پزشکی تعرفه های درمان در دو سال ۱۳۰۰ برابر بخش خصوصی افزایش یافت که این باعث اختلاف درآمد بخش خصوصی و دولتی شد نتیجه آن کاهش کیفیت درمان دولتی بود.

دراین دو دهه بهترین مدیریت طرح تحول سلامت بوده که باعث تشدید این وضعیت شده ما در حوزه سلامت انحصار خواهی داریم که همه چیز را به سمت پزشکان سوق می‌دهد.

در ادامه حسین بانکی به مسائل بانکی و حکمرانی هوشمند نظام سلامت پرداختند: ما یکسری دیتا داریم که می‌توانیم بررسی کنیم بودجه سلامت و تعرفه گذاری و مدل پرداخت و حساب ملی سلامت که از ترکیب این سه دیتا میتوان یک نگاه خوبی به حوزه سلامت کسب کرد. یک بخش عظیمی از بودجه کشور به نظام سلامت تعلق می‌گیرد چیزی حدود یک پنجم بودجه سالانه برای رسیدگی و بررسی این بودجه موانع جدی در نظام سلامت وجود دارد از جمله درآمدهای اختصاصی که مشکل اساسی آن این است.

در دستگاه‌هایی مثل دیوان محاسبات یا سازمان‌های بازرسی عموماً بودجه عمومی را رسیدگی می‌کند و سهم اختصاصی نقطه کور در نظام سلامت است. دومین مانع یک مانع قانونی است، ماده یک قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور است دانشگاه‌ها از هرگونه حسابرسی مالی بودجه مستثنا می شوند.

بازیگران نظام سلامت ارائه دهنده خدمات دریافت کننده خدمات و بیمه‌ها هستند که بیمه‌ها باید بتوانند نقش رگولاتوری ایفا کنند. با آمدن ساختارهای بیمه ذیل وزارت بهداشت نمی‌توانند این گونه کار رگولاتوری را انجام دهند. بانکی در ادامه افزود اولویت ها در نظام سلامت مطلقا مشخص نیست برنامه سلامت الکترونیکی یک برنامه مغفول مانده است که هیچ ردیف بودجه ذیل دانشگاه‌ها ندارد. دو کلان برنامه وجود دارد یکی نسخه الکترونیک برای همه پرسنل درمان فراهم شود اگر نسخه شکل گیرد پرونده الکترونیک سلامت هم شکل می‌گیرد دومین راه حل برای ردیابی الکترونیکی یا همان مدیریت زنجیره های تامین اقلام دارویی است که ما دیدیم اگر نباشد مثل قضیه انسولین دچار قاچاق معکوس می‌شویم.

نظام سلامت ما به هیچ کسی به جز خودش میدان نمی دهد در همین نظام سلامت به هیچ کسی جز پزشکان متخصص میدان داده نمی شود

در پایان دکتر شمالی مسائل کمبود پزشک و مشکلات آموزشی را تشریح کرد: بیمه رایگان اقشار ضعیف دلیل کاهش پرداخت می باشد. شاخص نباید میزان پرداخت از جیب باشد بلکه باید سهم سلامت از سبد هزینه خانوار باشد.

ما با بحران کمبود پزشک مواجه ایم به ازای هر ۱۰ هزار نفر حدود ۱۲ پزشک داریم. تا چند سال آینده ما مجبور به واردات پزشک می شویم و باید جلوی این روند اشتباه گرفته شود روند نزولی پذیرش پزشکی باعث ایجاد این مشکل شده این مشکل زمانی آغاز شد که تعیین ظرفیت های علوم پزشکی از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفته شد.

دروغ تاریخی که گفته می‌شود زیاد بودن پزشک است. ما می‌توانستیم به قطب صادرات پزشک در خاورمیانه تبدیل شویم و با این کار بودجه ای چند برابر بودجه نفت به دست آوریم.